Category: किल्ले – दुर्ग

Sinhgad Fort | पुण्यनगरीचे दोन मानबिंदू एक म्हणजे शनवारवाडा व दुसरा किल्ले सिंहगड. पुण्यातून नैऋत्य दिशेला उंच आकाशात दिसणारा व आकाशवाणी केंद्राचे दोन टॉवर असलेला किल्ला म्हणजे सिंहगड. सिंहगडाबाबत काहीजणांना लहानपणी शाळेतील शिकलेला ‘गड आला पण सिंह गेला’ या धड्यातील यशवंती घोरपड व ‘आधी लगीन कोंढाण्याचे मग माझ्या रायबाचं’ असे म्हणणारा तानाजी मालुसरे आठवतो. पण…

छत्रपती शिवाजी महाराजांनी स्वराज्याची उभारणी करताना सह्याद्रीतील गिरीदुर्गांचे महत्व जाणले होते. त्यामुळे त्यांनी असंख्य गिरीदुर्ग लष्करीदृष्ट्या भक्कम केले होते. हे करताना त्यांनी फक्त आपले लक्ष्य बलाढ्य गिरीदुर्गांवर केंद्रित न करता, छोट्या छोट्या गिरीदुर्गांवरही केंद्रित केले. शिवकालात मोक्याच्या ठिकाणी असलेले गिरीदुर्ग, टेहळणीसाठी उपयोगात आणले जात असत. कोथळीगड Kothaligad हा देखील असाच टेहाळणीसाठी बांधलेला किल्ला. दुरून बघितल्यावर…

इथेच पडिला बांध खिंडिला बाजीप्रभुच्या छातीचा इथेच फुटली छाती , परी ना दिमाख हरला जातीचा। आठवण येता अजुन येतो, खिंडीचा दाटून गळा। विशाळगडाच्या विशाल भाळी, रक्तचंदनी खुले टिळा ।। केशव पंडित आपल्या राजाराम चरितम् काव्यात म्हणतात, विशाळगडी दुर्गही सांप्रत विद्यते तव । अत्रापि दुर्ग सामाग्री परिपुर्णेन भाति मे ।। यावरूनच गडाचे नाव विशाळगड आहे हे…

मर्‍हाठी स्वराज्य संस्थापक छत्रपती शिवाजी राजे यांचा जन्म ज्या किल्ल्यावर झाला तो शिवनेरी. Shivneri Fort हा पुरातन किल्ला. या किल्ल्यावर असलेल्या शिवाई देवीला मॉसाहेब जिजाऊंनी नवस केला होता की, पुत्र जन्माला आला तर त्यास तुझे नाव देईल. आज किल्ल्यांची माहिती देण्याची सुरुवात किल्ले शिवनेरीपासून करीत आहे. शिवनेरी हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील एक किल्ला आहे. शिवनेरीचा…

ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक वारसा लाभलेल्या पुणे जिल्ह्यातील अनेक किल्यांपैकी एक, स्वराज्याची पहिली राजधानी आणि अनेक ऐतिहासिक घटनांचा साक्षीदार असलेला गडांचा राजा राजगड. Rajgad Fort आज एवढ्या वर्षानी फार कमी देखरेखीत असला तरीही भक्कम उभा आहे. प्रत्येकाने आयुष्यात एकदातरी भेट द्यावा आणि ती दिल्यावर पुन्हा पुन्हा भेट द्यायला लावेल असा हा राजगड. इसवी सन १६४८ ते…

लोहगड-विसापूर Lohgad Fort ही एक अजोड दुर्ग जोडगोळी. इतिहास आणि भूगोलाने नटलेली. या गडांवर गेलो, की इंद्रायणी, पवनेचे सारे खोरे नजरेपुढे नाचू लागते. लोणावळ्यानजीकच्या मळवली स्टेशन नजीकच दुर्गांची एक जोडगोळी उभी आहे.त्यातील मुख्य दुर्ग आहे लोहगड आणि त्याला बळकट आणि संरक्षित करण्यासाठी शेजारीच बांधला आहे विसापूर अथवा संबळगड. लोहगडावरून पवनेच्या धरणाचे सुंदर दृश्य दिसते. पलीकडेच…